સનાતન પરંપરામાં ભગવાન શ્રી વિષ્ણુના સાતમા અવતાર ગણાતા ભગવાન રામનું નામ તમને માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં સાંભળવા અને જાણવા મળશે. હિંદુ ધર્મમાં ભગવાન તરીકે પૂજવામાં આવતા રામ વિદેશમાં એક એવા સુપરહીરો તરીકે જાણીતા છે જેમના જીવનને આજે પણ ધર્મનો સાચો સાર માનવામાં આવે છે. પુરુષોમાં સર્વશ્રેષ્ઠ ગણાતા ભગવાન રામની કથા અનુસાર તેઓ વનવાસ દરમિયાન જ્યાં પણ ગયા, ત્યાં મોટા તીર્થો બનાવવામાં આવ્યા છે. ચાલો જાણીએ ભગવાન રામની આસ્થા સાથે જોડાયેલા આવા પવિત્ર સ્થળો વિશે.
1. શ્રી રામ જન્મભૂમિ, અયોધ્યા ઉત્તર પ્રદેશના અયોધ્યા શહેરમાં સ્થિત આ પવિત્ર સ્થળ ભગવાન રામના જન્મસ્થળ તરીકે ઓળખાય છે. હિંદુ માન્યતા અનુસાર, આ તે જ સ્થાન છે જ્યાં ત્રેતાયુગમાં ભગવાન શ્રી રામ પ્રગટ થયા હતા. રામલલાના આ પવિત્ર દરબારમાં દરરોજ હજારો શ્રદ્ધાળુઓ દેશ-વિદેશથી આવે છે. હાલમાં આ સ્થાન પર અયોધ્યાના રાજા રામનું ભવ્ય મંદિર બનાવવામાં આવી રહ્યું છે.
2. કનક ભવન, અયોધ્યા ભગવાન રામનું જન્મસ્થળ અયોધ્યામાં રામજન્મભૂમિની જેમ, કનક ભવનનું મંદિર પણ તેમના ભક્તો માટે આસ્થાનું મોટું કેન્દ્ર છે. ભગવાનના આ ભવ્ય ધામ વિશે એવી માન્યતા છે કે જ્યારે રામાયણ કાળમાં રામ અને સીતાના લગ્ન થયા ત્યારે માતા કૈકેયીએ આ મકાન દેવી સીતાને તેમના મુખ સમક્ષ આપ્યું હતું. કનક ભવનમાં ભગવાન રામ, સીતા અને લક્ષ્મણની ખૂબ જ સુંદર પ્રતિમા છે. અહીંનો સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત જોવાલાયક છે.
3. રાજા રામ મંદિર, ઓરછા, મધ્ય પ્રદેશ મધ્ય પ્રદેશમાં ઓરછા ખાતે આવેલું ભગવાન રામનું મંદિર રામના ભક્તો માટે આસ્થાનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. આ મંદિર વિશે એવી માન્યતા છે કે ભગવાન રામ દરરોજ રાત્રે અહીં સૂવા માટે આવે છે અને સવારે હનુમાનજી તેમને અયોધ્યા પરત લઈ જાય છે. બેતવા નદીના કિનારે સ્થિત આ સુંદર મંદિરની ગણના દેશના મુખ્ય રામ મંદિરોમાં થાય છે.
4. કાલારામ મંદિર, નાસિક, મહારાષ્ટ્ર મહારાષ્ટ્રના નાસિક જિલ્લામાં આવેલું ભગવાન રામનું મંદિર રામના ભક્તો માટે આસ્થાનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. આ મંદિરમાં કાળા પથ્થરોથી બનેલી ભગવાન રામની લગભગ 2 ફૂટ ઊંચી પ્રતિમા સ્થાપિત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન રામ તેમની પત્ની દેવી સીતા અને ભાઈ લક્ષ્મણ સાથે તેમના 14 વર્ષના વનવાસ દરમિયાન થોડા દિવસો માટે અહીં રહ્યા હતા.
5. રામાસ્વામી મંદિર, તમિલનાડુ ભગવાન રામના ભવ્ય રામાસ્વામી મંદિરને દક્ષિણનું અયોધ્યા કહેવામાં આવે છે. આ દક્ષિણ ભારતના મુખ્ય મંદિરોમાંનું એક છે, જ્યાં વૈષ્ણવ ભક્તો હંમેશા એકઠા થાય છે. આ દેશનું એકમાત્ર એવું મંદિર માનવામાં આવે છે, જ્યાં માત્ર માતા જાનકી જ નહીં પરંતુ ભગવાન રામની સાથે તેમના ચાર ભાઈઓ લક્ષ્મણ, ભરત અને શત્રુઘ્ન પણ હાજર છે. તેના પરિસરમાં બીજા ઘણા નાના મંદિરો છે.
6. રઘુનાથ મંદિર, જમ્મુ ઉત્તર ભારતના પ્રખ્યાત મંદિરોની વાત રઘુનાથ મંદિરની ચર્ચા વિના અધૂરી માનવામાં આવે છે. જમ્મુ જિલ્લામાં સ્થિત આ મંદિરમાં માત્ર ભગવાન રામની મૂર્તિ જ નહીં પરંતુ ભગવાન શ્રી વિષ્ણુના અન્ય અવતાર પણ જોઈ શકાય છે. રઘુનાથ મંદિર સાત અલગ-અલગ મંદિરોથી બનેલું છે. મંદિર વિશે એવી માન્યતા છે કે અહીંયા દર્શન કરવાથી રામ ભક્તોને 33 કરોડ દેવી-દેવતાઓની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે.
7. કોડનદારમ મંદિર, કર્ણાટક દક્ષિણ ભારતના કર્ણાટક રાજ્યના ચિકમગલુર જિલ્લામાં સ્થિત કોદંદરમ મંદિર રામ ભક્તોની આસ્થાનું મોટું કેન્દ્ર છે. આ મંદિરની વિશેષતા એ છે કે અહીં માતા સીતા ભગવાન રામ અને લક્ષ્મણની જમણી બાજુ ઉભી છે.
8. ચિત્રકૂટ, ઉત્તર પ્રદેશ એ ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્ય પ્રદેશની સરહદ પર સ્થિત એક ખૂબ જ સુંદર સ્થળ છે, જ્યાં ભગવાન રામે એક સમયે માતા સીતા અને લક્ષ્મણ સાથે વનવાસ વિતાવ્યો હતો. આ જ કારણ છે કે દરેક રામ ભક્તનું મન અયોધ્યા શહેર પછી ચિત્રકૂટ તરફ દોડે છે. અહીં તમે અન્ય દેવી-દેવતાઓ સાથે ભગવાન રામ સાથે જોડાયેલા મંદિરના દર્શન કરી શકો છો.
9. શ્રી રામ તીર્થ મંદિર, પંજાબમાં અમૃતસર અમૃતસર માત્ર સુવર્ણ મંદિર માટે જ નહીં પરંતુ ભગવાન રામના મંદિર માટે પણ જાણીતું છે. રામાયણ કાળ સાથે જોડાયેલા આ મંદિર વિશે એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે ભગવાન રામે લંકાથી પાછા ફર્યા બાદ માતા સીતાનો ત્યાગ કર્યો હતો, ત્યારે માતા સીતાએ આ સ્થાન પર મહર્ષિ વાલ્મીકિના આશ્રમમાં આશ્રય લીધો હતો. માતા સીતાએ આ સ્થાન પર લવ અને કુશને જન્મ આપ્યો હતો. આ જ કારણ છે કે અયોધ્યા જેવા આ મંદિરના દર્શન કરવા માટે લોકો દરરોજ મોટી સંખ્યામાં પહોંચે છે.
10. ત્રિપ્રયાર શ્રી રામ મંદિર, કેરળના ત્રિશૂર શહેરમાં સ્થિત ભગવાન રામના આ મંદિરની ખૂબ જ ઓળખ છે. લોકોનું માનવું છે કે આ મંદિરમાં પૂજા કરવાથી વ્યક્તિ ખરાબ શક્તિઓથી બચી જાય છે. મંદિરમાં સ્થાપિત ભગવાન રામની મૂર્તિની પૂજા ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ સ્વયં કરતા હોવાનું માનવામાં આવે છે. આ મંદિરમાં, તમને ખૂબ જ સુંદર મૂર્તિઓ સાથે સુંદર લાકડાની કોતરણી જોવા મળે છે.
